In mei 2024 kwam de Protestantse Gemeente Oegstgeest (PGO) tot de conclusie dat de Regenboogkerk verkocht moest worden. Een moeilijke beslissing én een lastige opgave, er komt immers veel bij zo’n gevoelig traject kijken. Waar te beginnen en wat zijn logische, goede en verantwoorde stappen?
De heer Jaco Koelé, ouderling-kerkrentmeester en voorzitter van het College van Kerkrentmeesters van de PGO: ‘We besloten dat wij de kerk niet zelf zouden verkopen, maar dat wij professionele hulp zouden zoeken.’ Via VKB Kerkrentmeesters kwamen zij uit bij KKG Adviseurs. Het contact met Gerrit Kolkman, rentmeester bij KKG Adviseurs, werd gelegd. Koelé: ‘Na een prettige telefonische kennismaking ontvingen we een duidelijke en redelijke offerte. Na akkoord hebben we in november 2024 de samenwerking opgestart.’
Verschillende manieren van verkopen
De verkoop van kerkgebouwen kan op meerdere manieren, zoals door middel van een openbare inschrijving, tender of onderhandse verkoop. Bij een openbare inschrijving kunnen geïnteresseerden een onvoorwaardelijke bieding uitbrengen, waarna de kerk wel of niet gunt aan de hoogste bieder. Een voordeel is dat dit relatief snel kan verlopen. Een nadeel is dat de kerk weinig mogelijkheden heeft om te sturen op wat er na de verkoop met het gebouw gebeurt.
Bij een tender brengen de geïnteresseerden niet alleen een bieding uit, maar presenteren zij ook hun plan met het gebouw. De kerk kan kiezen voor het plan dat het meest aanspreekt en past. Daarnaast kunnen er voorbehouden worden toegestaan, waardoor biedingen meestal hoger liggen dan bij een inschrijving. Een nadeel kan zijn dat een tender meer tijd vraagt en die tijd moet er wel zijn.
Bij onderhandse verkoop wordt rechtstreeks onderhandeld met de potentiële koper. Hierbij is het mogelijk om goede afspraken te maken over het toekomstige gebruik van het gebouw. Echter, niet iedereen krijgt bij een een-op-een-verkoop de mogelijkheid om te laten zien wat hun plannen met het kerkgebouw zijn en om een bieding uit te brengen. Wellicht was er een partij met een passender plan of had de opbrengst hoger kunnen zijn.
Koelé: ‘Na een duidelijke uitleg van KKG Adviseurs over de voor- en nadelen van de verschillende verkoopmethoden kozen wij voor de tender. Deze methode garandeerde dat wij als verkoper de keuze hielden over zowel de bestemming van het kerkgebouw, een uitdrukkelijke wens van onze gemeente, als over de verkoopopbrengst.’ Bij deze keuze speelden eerdere verkoopervaringen mee: het was niet voor het eerst dat de PGO onroerend goed zou afstoten. Koelé: ‘Hoewel de bestemming altijd goed was, viel de opbrengst toen toch tegen. Vandaar onze wens om nu te zoeken naar een goede balans tussen bestemming en opbrengst.’
De uitvoering
Rentmeester Gerrit Kolkman en assistent-rentmeester Ada Jansen werkten het verkoopplan uit en zorgden voor de uitvoering. Allereerst werd een taxatie door KKG Adviseurs uitgevoerd. Een uitgebreide verkoopbrochure, die op te vragen was bij KKG Adviseurs, de PGO en Funda, werd opgesteld. Er werd geadverteerd in lokale kranten en een kijkmiddag werd georganiseerd. Koelé: ‘Er was ruime belangstelling voor het kerkgebouw: meer dan dertig partijen kwamen af op de strak georganiseerde kijkmiddag.’ Uiteindelijk zijn er zeven partijen geselecteerd om een presentatie te geven. Kolkman: ‘Na alle presentaties hebben we deze partijen samen met de PGO geëvalueerd, geanalyseerd en uiteindelijk op punten gewaardeerd. Dit geeft een goed beeld van de deelnemende partijen, hun plannen en biedingen waardoor er een keuze voor een partij gemaakt kon worden. Soms is er een tweede ronde nodig. Nu niet, het was direct duidelijk aan welke partij het gebouw zou worden gegund.’
Koelé: ‘De koper is een particulier initiatief van een familie die in de omgeving van de kerk woont. Zij gaan de kerk verbouwen om er tien mensen met een verstandelijke beperking begeleid te laten wonen. Ze richten zich op jongvolwassenen die er oud kunnen worden. De bestemming en het gebruik van het gebouw zal dus voor decennia intact blijven. Daarnaast zoeken zij maximale participatie met de buurt, zodat er bijvoorbeeld buurtactiviteiten samen met de bewoners georganiseerd kunnen worden. Een mooiere sociaal–maatschappelijke bestemming hadden wij ons als PGO niet kunnen bedenken!’
Kolkman: ‘Steeds weer staan we versteld van de creativiteit van deelnemende partijen. Ga dus als kerkgenootschap niet te snel zelf aan de slag om alle mogelijkheden uit te zoeken, maar laat de markt zijn werk doen. In de meeste gevallen word je door een tender aangenaam verrast.’
Jansen: ‘Doordat de kerk het proces en uiteindelijk de hele regie uit handen gaf, konden wij de PGO maximaal ontzorgen. Dat is vooral een van de doelstellingen van KKG Adviseurs.’ Zij verzorgden het traject dan ook van A tot Z. De koopovereenkomst werd opgesteld en ook het tekenen bij de notaris werd geregeld. Koelé: ‘Het hele proces heeft een jaar geduurd: het eerste contact was in oktober 2024, de overdracht bij de notaris was op 29 oktober 2025.’
Duidelijk, transparant en eerlijk
De PGO heeft het tendertraject ervaren als zeer duidelijk, transparant en eerlijk. Koelé: ‘Wij hadden drie criteria die even zwaar wogen: een goede sociaal–maatschappelijke bestemming vinden, verkopen aan een betrouwbare en liefst niet-commerciële partij en een goede en marktconforme opbrengst. Als zo’n complex proces zorgvuldig wordt opgezet en uitgevoerd, dan komt de beste oplossing meestal automatisch bovendrijven, dat was hier ook het geval.’
Gedurende het hele traject heeft de PGO geprofiteerd van de kennis en ervaring van KKG Adviseurs. Koelé: ‘Dat zij zichzelf ook ‘rentmeesters’ noemen en niet alleen ‘makelaars’ schiep vertrouwen. Zelfs grondige kennis van de PKN en de kerkorde bleek aanwezig: wie binnen de PGO juridisch eigenaar was en hoe toestemming aan te vragen bij PKN werd duidelijk geadviseerd. Wij bevelen KKG Adviseurs dan ook van harte aan als een goede en betrouwbare partner voor de verkoop van kerkelijk vastgoed!’
Weten wat de rentmeesters van KKG Adviseurs voor u kunnen betekenen?
Neem contact op met de rentmeester in uw regio!
© Foto’s Hendrina de Graaf
